Anamnese
De anamnese
Een grondige anamnese vormt het fundament van effectieve zorgverlening aan cliënten met NAH. Het biedt een diepgaand inzicht in de individuele behoeften, uitdagingen en sterke punten van de cliënt, waardoor gepersonaliseerde zorg mogelijk wordt.
Het belang van een zorgvuldige anamnese kan niet worden overschat, vooral bij cliënten met NAH, waarbij de impact op verschillende aspecten van het dagelijks leven aanzienlijk kan zijn. Als wijkverpleegkundige vervul je een cruciale rol in het ondersteunen van deze cliënt bij het herwinnen van hun zelfstandigheid en het verbeteren van hun kwaliteit van leven.
Tijdens deze fase van het zorgproces is het essentieel om aandacht te besteden aan specifieke punten die relevant zijn voor NAH. Deze omvatten onder meer informatie over de oorzaak van het letsel, de ernst en de duur ervan, eerdere en huidige medische geschiedenis, cognitieve en emotionele veranderingen, fysieke beperkingen, communicatievaardigheden, en het ondersteuningsnetwerk van de cliënt.
Door deze aspecten grondig te onderzoeken, kunnen wijkverpleegkundigen een holistische benadering van zorg bieden die aansluit bij de specifieke behoeften van de cliënt met NAH. Het doel is om een zorgplan te ontwikkelen dat niet alleen rekening houdt met de fysieke gezondheid, maar ook met de psychosociale en emotionele aspecten van het herstelproces.
Als wijkverpleegkundige speel je een sleutelrol in het bevorderen van de gezondheid en het welzijn van cliënten met NAH in de thuissituatie. Door middel van een grondige en empathische verpleegkundige anamnese leg je het fundament voor een effectieve en persoonsgerichte zorg, waardoor cliënten de best mogelijke ondersteuning krijgen bij hun hersteltraject.
Onderstaande vragen kunnen je helpen om een anamnese af te nemen bij iemand met NAH:
Lichamelijke gezondheid
Lichamelijke problematiek
Reden zorg (welk hersenletsel, welke andere aandoeningen)
visus (hemianopsie/neglect?)
gehoor
spraak
recente gebeurtenissen: UWI, pneunomie, delier?
incontinentie/ gebruik passend incontinentiemateriaal
valrisico (hoe vaak afgelopen jaar gevallen/ernst en aanleiding van de val) (1)
Lichamelijke klachten
mobiliteit (verlamming/sensibiliteit), gebruik hulpmiddelen
eten, gewicht, slikproblemen
toiletgang (mictie/defecatie)
hart/longklachten
duizeligheid
slapen in het algemeen
pijn (schouder/hand problematiek?)
vermoeidheid
Middelengebruik
alcoholgebruik, roken en drugs? Hoeveel?
Advies vanuit professionals? Hulp nodig?
Medicatie
welke medicatie gebruikt cliënt en waarvoor?
wie beheert medicatie (cliënt zelf/mantelzorg/thuiszorg)? Gebruik medicatierol (2)?
problemen met medicatie inname, therapietrouw
Mentale gezondheid
Aard en ernst
problemen met aandacht houden bij gesprek of activiteit? Zijn er veranderingen waar te nemen?
is er sprake van wisselende attentie/cognitie gedurende de dag?
problemen met taal (bijv. woordvindingen, taalbegrip)
problemen met praktische vaardigheden? (bijv. bedienen wasmachine/afstandsbediening televisie)
problemen met herkennen van personen en voorwerpen?
problemen met oriëntatie in tijd? (evt. omgooien dag -en nachtritme)
Problemen met oriëntatie in plaats ? (de bekende weg niet meer kunnen vinden)
Gedrag en beleving
gedragsveranderingen (zich terugtrekken uit sociale leven, hobby’s niet meer uitvoeren,
desinteresse, agressie, seksuele ontremming, verwaarlozing)
veranderingen in tempo denken/handelen (traagheid of hyperactiviteit, ongeremdheid, prikkelverwerking)
vertoont betrokkene onbegrepen gedrag? (verward of hallucineren)
is de stemming van betrokken veranderd? (somber of juist opgewekt)
heeft betrokkene inzicht in eigen ziekte?
Persoon en coping
persoonlijkheid
coping vaardigheden
ingrijpende gebeurtenissen
religie, levensovertuiging
spiritualiteit/zingeving
kwaliteit van leven. ACP wat wil betrokkene bij veranderingen?
Zelfredzaamheid
ADL
dagelijks lichamelijke verzorging: wassen, douchen, aan- en uitkleden
toiletbezoek/continentie
mobiliteit/balans zowel binnen als buitenshuis/gebruik van hulpmiddelen,
autorijden besproken door arts (3)?
voedingspatroon (hoe gaat het smeren, snijden en slikken?) (4)
iADL/huishouden
boodschappen
maaltijdverzorging/koken
verzorging wasgoed
beleving verandering van zelfredzaamheid
Als ondersteuning kan de zelfredzaamheidsrader worden ingevuld (5).
Dagstructuur
is cliënt nog in staat de dag op zinvolle manier door te brengen?
is cliënt nog in staat structuur in de dag aan te brengen?
heeft cliënt nog bezigheden overdag? (welke belangstellingsgebieden)
bezoekt cliënt een vorm van dagbesteding/dagbehandeling? (welke/hoe vaak)
Netwerk
Mantelzorg
is er mantelzorg aanwezig ?
is er sprake van rolverschuiving?
intimiteit en seksualiteit?
eigen dagbesteding mantelzorg?
inzichtelijk maken van belasting mantelzorgers (6)
Naasten
familie, buren, ander sociaal netwerk en evt. bijzonderheden t.a.v. het sociale systeem
rolverdeling
frequentie contact en aard van band
Professionele zorg
is er professionele zorg aanwezig (zo ja welke en frequentie) ketenzorg?
neurologieverpleegkundige in beeld? Zoja, wie? CVRM?
ervaringen en wensen
Leefomgeving
soort woning (gelijkvloers, evt. aanpassingen, lift)
woon hygiëne
buurt (aanwezigheid voorzieningen zoals winkels)
woonwensen
De overlevingsmodus
Bij het afnemen van de anamnese bij de cliënt en diens naasten, is het relevant om te inventariseren wanneer de NAH is opgelopen. Als dit relatief kort geleden is, is de kans groot dat de cliënt en diens naasten zich nog in de 'overlevingsmodus' bevinden. In deze modus zijn ze nog niet toegekomen aan het verwerken en het verkrijgen van inzichten in de gevolgen van de NAH. Zeker als de cliënt net thuis is gekomen uit bijvoorbeeld het ziekenhuis of het revalidatiecentrum, is er eerst een periode van tijd voor nodig om thuis te ontdekken wat de impact van de NAH is op het leven thuis.
Door jezelf dit te beseffen tijdens het afnemen van de anamnese, kun je er ook rekening mee houden dat de gegeven antwoorden in de anamnese kunnen veranderen als de rust is teruggekeerd in de thuissituatie.
Bronnen en achtergrondinformatie
Zorg voor Beter. Risico's vallen. Zorg voor Beter. Geraadpleegd op 09-02-2024, van: https://www.zorgvoorbeter.nl/thema-s/valpreventie/effectieve-aanpak/risicos-vallen.
Zorg voor Beter. Opslag en beheer van medicijnen: beoordeling eigen beheer. Zorg voor Beter. Geraadpleegd op 09-02-2024, van: https://www.zorgvoorbeter.nl/thema-s/medicatieveiligheid/opslag-en-beheer-van-medicijnen/beoordeling-eigen-beheer#:~:text=Gebruikt%20de%20cli%C3%ABnt%20zelfstandig%20zijn,of%20er%20geen%20medicijnen%20rondslingeren.
CBR. Rijbewijs houden na een beroerte. CBR. Geraadpleegd op 09-02-2024, van: https://www.cbr.nl/nl/rijbewijs-houden/nl/hoe-kan-ik-rijden-met/beroerte.htm#:~:text=Bespreek%20dan%20met%20uw%20arts,een%20Gezondheidsverklaring%20in%20te%20vullen.
V&VN. Richtlijn Zorg bij Algemene Dagelijkse Levensverrichtingen (ADL). V&VN. Geraadpleegd op 09-02-2024, van: https://www.venvn.nl/richtlijnen/alle-richtlijnen/richtlijn-zorg-bij-algemene-dagelijkse-levensverrichtingen-adl/.
LOCOmotion. Zelfredzaamheidsradar. Geraadpleegd op 09-02-2024, van: https://www.zelfredzaamheidsradar.nl/.
V&VN. Richtlijn Mantelzorg. V&VN. Geraadpleegd op 09-02-2024, van: https://www.venvn.nl/richtlijnen/alle-richtlijnen/richtlijn-mantelzorg.